विशाळगडाच्या युद्धाची कथा आजही मराठी इतिहासाच्या पानांवर जिवंत आहे. संभाजीराजे छत्रपतींचा लेख विशाळगडाच्या त्या ऐतिहासिक दिवशी नेमकं काय घडलं (happened)याची सखोल माहिती देतो. या लेखात संभाजीराजे यांनी तथ्य आणि मिथ्य यांच्यातील फरक स्पष्ट करण्याचा प्रयत्न केला आहे.
विशाळगडाचा युद्ध: सत्य आणि मिथक
विशाळगडाचा युद्ध १६६० साली घडला, जेव्हा शिवाजी महाराजांनी अफझल खानाचा पराभव करून त्वरित विशाळगडावर येण्याचा निर्णय घेतला होता. या युद्धात बरीच मिथके तयार झाली, पण सत्य हेच आहे की शिवाजी महाराजांनी विशाळगडावर किल्ला मजबूत करून ठेवला होता.
काय घडलं त्या दिवशी?
- वाघांची लढाई: काही कथांनुसार, शिवाजी महाराज आणि त्यांच्या मावळ्यांनी वाघांच्या मदतीने अफझल खानाच्या सैन्याचा पराभव केला. पण संभाजीराजे यांच्या लेखात हे मिथक असल्याचे स्पष्ट केले आहे. खरे तर, शिवाजी महाराजांच्या धाडसी योजना आणि युद्धकौशल्यामुळेच हा विजय मिळवला गेला.
- विशाळगडाचा संरक्षण: विशाळगडाच्या संरक्षणासाठी शिवाजी महाराजांनी आपल्या सैन्याला योग्य रीतीने तैनात केले होते. त्यांची कुशल योजना आणि गडाचे भूगोलिक स्थान हे त्यांच्या विजयाचे मुख्य कारण होते.
- तुरुंगातील कैदी: काही लोक मानतात की विशाळगडावर युद्धाच्या वेळी कैदींना सोडवण्यात आले होते, परंतु संभाजीराजे यांनी यावर स्पष्टता दिली आहे की हे खरे नाही. युद्धाच्या वेळी कोणतेही कैदी सोडवण्यात आले नव्हते.
संभाजीराजे छत्रपतींचा दृष्टिकोन
संभाजीराजे छत्रपतींच्या मते, इतिहासातील घटनांचे सत्य आणि मिथ्य यांची पडताळणी करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. विशाळगडाच्या युद्धाची कथा ही मराठी संस्कृतीचा अभिमान आहे आणि यामध्ये कोणतेही मिथक जोडले जाऊ नये. त्यांनी आपल्या लेखात विशाळगडाच्या युद्धाचे तथ्य आधारित वर्णन केले आहे.
विशाळगडाचा युद्ध मराठी इतिहासातील एक महत्त्वपूर्ण घटना आहे आणि संभाजीराजे छत्रपतींच्या लेखाने याच्या सत्य आणि मिथक यातील फरक स्पष्ट केला आहे. या लेखामुळे नवीन पिढीला इतिहासाच्या सत्याचा आणि महत्त्वाचा ठाव घेता येईल.
हेही वाचा :
कोल्हापूर जिल्ह्यात दिलासा; राधानगरी धरण ८० टक्के भरले
साखरपट्ट्यात कोणाचा दबदबा? सांगली, कोल्हापूर अन् सातारमधील आमदारांची यादी पाहा