चैत्र पौर्णिमेला राम भक्त हनुमानजीचा(born) जन्मदिवस साजरा करण्यात येतो. देशभरात मोठ्या हनुमान जन्मोत्सव थाट्यामाट्यात साजरा करण्यात येतो. चैत्र पौर्णिमेला जन्मदिवस आहे, मात्र हनुमानजी यांच्या जन्मस्थळावरुन मात्र वाद आहे. महाराष्ट्र, गुजरात, हरियाणा, झारखंड की कर्नाटक नेमक्या कोणत्या राज्यात हनुमानाच्या जन्म यावरून कायम वाद होताना आपण पाहिलं आहे. रामाचे जन्मस्थान अयोध्या आहे, पण रामभक्त हनुमानजींचे जन्मस्थान कुठे आहे? कर्नाटकातील किष्किंधा की महाराष्ट्रातील अंजनेरी? या प्रश्नावरून महाराष्ट्रात कायम वाद होतो. अंजनेरी हे गाव नाशिक शहरापासून त्र्यंबक रस्त्यावर 26 किमी अंतरावर आहे. हनुमानजींची आई अंजनी गावाला लागून असलेल्या टेकडीवर राहत असल्याने या गावाला अंजनेरी असे नाव पडलं असं स्थानिक लोकांचं मत आहे.
हनुमानजींचा जन्म अंजनगढ नावाच्या डोंगरावरील एका गुहेत झाला. अंजनगड पर्वताच्या शिखरावर एक छोटेसे मंदिर देखील आहे, ज्यामध्ये लहान हनुमानजी त्यांच्या आईच्या मांडीवर दिसतात. नाशिक आणि इगतपुरीच्या या टेकड्यांमध्ये रामायणात उल्लेख केलेली किष्किंधा वसलेली होती आणि येथे सुग्रीव राज्य करत होते असे स्थानिक लोकांचे मत आहे. लक्ष्मणाने रावणाची बहीण शूर्पणखा हिचे नाक पंचवटीत काही किलोमीटरवर अंतरावर कापले होते.
सीतेच्या अपहरणानंतर, जेव्हा राम-लक्ष्मण सीता मातेला शोधण्यासाठी निघाले तेव्हा या पर्वतांच्या खाली त्यांना हनुमानजी भेटले, ज्यांनी त्यांची सुग्रीवाशी मैत्री केली. अंजनगड(born) टेकडी हे देखील ट्रेकिंगचे ठिकाण आहे. टेकडीच्या पायथ्याशी एक हनुमानजी मंदिर आहे तिथे ध्यानात लीन असलेली हनुमानजीची मोठी मूर्ती आहे. येथून डोंगराच्या माथ्यावर असलेल्या अंजनी मातेच्या मंदिरासाठी ट्रेकिंगला सुरुवात होते. पायी चालत शिखरावर पोहोचायला 3 तास लागतात. लोकांना वाटेत हनुमानजीशी जोडून एक तलाव दिसतो. वरून या तलावाचा आकार कोणाच्यातरी पायाचा उजवा पंजा असा दिसतो.
जुग सहस्त्र योजनेतील हनुमान चालीसा भानूमध्ये चौपई आहे. लिल्यू ताही गोड फळ जानु । स्थानिक लोकांच्या म्हणण्यानुसार जेव्हा हनुमानजींनी सूर्याला लाल फळ समजून गिळण्यासाठी उडी मारली तेव्हा हा तलाव तयार झाला होता. पंजाची दिशाही पूर्वेकडे असते, म्हणजे जिथून सूर्योदय होतो. या गोष्टीमुळे लोकांच्या विश्वासाला अधिक बळ मिळाले आहे.
मात्र, कर्नाटकातील महंत दंडस्वामी गोविंदानंद सरस्वती यांनी दावा केला आहे की, अंजनेरी हे हनुमानजींचे जन्मस्थान नाही. हनुमानजींचा जन्म कर्नाटकात झाला आणि खरी किष्किंधा तिथेच आहे. तसं तर हनुमानजींचे जन्मस्थान असल्याचा दावा केवळ महाराष्ट्र आणि कर्नाटकात केला(born) जात नाही. भारतात एकूण 9 ठिकाणे आहेत जिथे हनुमानजींचा जन्म झाल्याचा दावा केला जात आहे. हनुमान जीच्या जन्मस्थानावर दावा केला जात आहे ती ठिकाणे म्हणजे अंजनेरी- महाराष्ट्र, किष्किंधा- कर्नाटक, गोकर्ण- कर्नाटक, तिरुपती पर्वत- आंध्र प्रदेश, गुमला- झारखंड, कैथल- हरियाणा, डांग- गुजरात, सुजानगड- राजस्थान, डेहराडून- उत्तराखंड. हनुमानजी हे हिंदूंच्या सर्वात लोकप्रिय देवतांपैकी एक आहेत. प्रत्येक घरात त्याची पूजा केली जाते.
हेही वाचा :
शेतकऱ्यांसाठी महत्वाची बातमी, अग्रीम पीक विमा रक्कम शेतकऱ्यांच्या खात्यावर जमा
मुंबईत जगातील मोठी मनोरंजन इंडस्ट्री होणार; मुख्यमंत्री फडणवीसांची मोठी घोषणा
राज्यात उष्माघातामुळे 11 वर्षीय मुलाचा दुर्दैवी मृत्यू; कोणत्या जिल्ह्यात किती तापमान?